De val van het kabinet door de PVV heeft het land nog verder verdeeld. Kiezers trekken zich terug in hun eigen gelijk. NSC-kiezers lopen over naar het CDA.
Anderhalve week nadat de PVV de coalitie opblies en het kabinet liet vallen, blijkt dat de achterban PVV-leider Geert Wilders onverminderd blijft steunen. Uit onderzoek van Enigma Research, onder leden van het RegioNoordPanel, komt naar voren dat de PVV nauwelijks lijdt onder de kabinetsval die Wilders zelf inzette.
De kiezers die in 2023 de PVV de grootste maakten, willen ook bij de vervroegde verkiezingen in oktober weer op Wilders stemmen. Dat de PVV voor hún zorgen opkomt, vooral op het thema asiel en migratie, trekt die groep kiezers over de streep.
Deze stemmers hebben nauwelijks tot geen vertrouwen in de landelijke politiek, gaven ze aan in de online ingevulde vragenlijst. Maar, zeggen ze er bij, het ligt niet aan de PVV en Geert Wilders, maar aan zijn politieke opponenten, dat zo weinig lukte.
'Alleen maar tegengewerkt'
Om die reden zijn PVV’ers blij dat Wilders de stekker uit de samenwerking trok. De achterban stelt dat Wilders niet de ruimte kreeg om zijn beloftes in te lossen. Wilders is ‘alleen maar tegengewerkt’, aldus kiezers. Ze hopen in oktober op een nieuwe kans voor Wilders.
Kiezers die in 2023 nog voor NSC en BBB gingen, zijn minder honkvast. Vooral NSC-kiezers vinden dat de partij niet heeft geleverd wat ze ervan hadden verwacht. NSC’ers geven hun eigen partij met een 4,7 een onvoldoende.
Ze stellen dat NSC ‘niets voor elkaar heeft gekregen’ en dat ze ‘hun beloftes niet hebben kunnen waarmaken’. De stemmers wijzen op de onervarenheid van de partij, maar ook op de partijstructuur: NSC zou te veel op oprichter Pieter Omtzigt hebben geleund.
Kiezers GroenLinks-PvdA honkvast
De NSC-kiezers van 2023 geven aan terug over te stappen naar het CDA. Ook GroenLinks-PvdA en VVD kunnen rekenen op een deel van de NSC-achterban. De BBB zal kiezers kwijtraken aan PVV, CDA en VVD.
Kiezers van GroenLinks-PvdA zijn honkvast. Ze zijn net als PVV’ers blij dat het kabinet is gevallen - maar dan om een andere reden. De kiezers die zich rekenen tot de politieke linkerflank putten hoop uit de breuk: ze hopen op kabinetsdeelname na de verkiezingen. Negen op de tien kiezers die in 2023 op GL-PvdA stemden, zullen dat in oktober weer doen.
GroenLinks-PvdA haalde bij die laatste verkiezingen veel stemmen weg bij Partij voor de Dieren, SP en Volt. Deze strategische stemmers wilden van GL-PvdA de grootste maken. Een deel van de kiezers keert nu weer terug bij de partij van de eerste voorkeur, geven ze aan.
Asiel belangrijk verkiezingsthema
Enigma Research vroeg de respondenten ook naar de thema’s die voor kiezers doorslaggevend zijn voor de stemkeuze. Asiel en migratie, de woningmarkt en de zorg zijn op dit moment met afstand de drie belangrijkste thema’s. Ook defensie en klimaat worden veel genoemd.
Klimaat wordt het meest genoemd bij kiezers die zich links noemen, asiel en migratie staat op 1 bij rechtse kiezers. Kiezers zijn bang dat door de verkiezingen en de formatie die daarop volgt, de landelijke politiek op z’n gat komt te liggen. Acht op de tien noorderlingen baart die stilstand zorgen, schrijven ze. Ruim de helft wil dat het demissionaire kabinet doorwerkt op de grote dossiers, zoals op asiel.
De meeste noorderlingen hopen dat er na de verkiezingen stappen worden gezet op deze grote dossiers. Maar ook daarin is te zien hoe het land tot op het bot verdeeld is over de politieke koers: het moeten wel de stappen zijn die zíj willen.
Bron: DVHN
Gepubliceerd: 13-06-2025