Noordelijke thema’s bij kiezer niet bovenaan

Typisch noordelijke thema’s zoals de leefbaarheid op het platteland, de Groninger gaswinning en stikstof staan bij de meeste Groningers en Drenten niet bovenaan hun zorgen voor de komende verkiezingen.

Gezondheidszorg en migratie staan daarentegen wel bovenaan hun lijstje. Dat blijkt uit een representatieve peiling onder inwoners van Groningen en Drenthe van boven de 30 jaar via het RegioNoordPanel door bureau Enigma Research. Vooral zorgen over de gezondheidszorg springen eruit. ,,Het moet beschikbaar en betaalbaar blijven voor iedereen’’, geven veel noorderlingen aan. Ze vinden dat zorg te duur wordt en zijn bezorgd over personeelstekorten en wachtlijsten.
 
Die zorgen leven van links tot rechts. Maar VVD-stemmers maken zich het minste zorgen over de gezondheidszorg terwijl zij meer met migratie en veiligheid bezig zijn. Onder stemmers van Groen-Links-PvdA en andere linkse partijen is klimaat juist het belangrijkst. Maar dat thema staat bij de meeste andere kiezers juist weer vrij laag.

Een typisch onderwerp voor de Noord-Nederlandse politiek is de aanleg van de Lelylijn en de Nedersaksenlijn, de spoorweg tussen Veendam en Emmen. Dat staat maar bij 3 procent van de volwassen kiezers in hun lijstje van belangrijke onderwerpen.

Gevraagd naar hun mening over een aantal thema’s, valt op dat een ruime meerderheid vindt dat asielzoekers eerlijk verdeeld moeten worden over het land. Tegelijk vindt ook bijna tweederde van de volwassen kiezers dat er een plafond mag komen voor het aantal migranten. Een nog iets ruimere meerderheid vindt dat het Nederlands weer de standaard taal op universiteiten en hogescholen moet worden. En slechts een minderheid vindt dat arbeidsmigranten nodig zijn om de gezondheidszorg draaiende te houden.

De noorderlingen zijn verdeeld over het bouwen van meer woningen in het Noorden, bovenop de plannen die er al zijn. Tegen zonnepaneelvelden op landbouwgrond is veel weerstand. En slechts een kleine minderheid ziet rekeningrijden zitten. Er is geen meerderheid voor het verhogen van het minimumloon. De meningen over een kerncentrale in de Eemshaven liggen zeer verdeeld. Er is juist weer een duidelijke meerderheid voor het verjagen van de wolf.

Een behoorlijke meerderheid van de Groningers en Drenten is voorstander van een ander kiesstelsel met meer regionale vertegenwoordiging. Maar slechts een derde kent kandidaten uit de regio die meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen.
 
Ook het Noorden laat BBB vallen
Nieuw Sociaal Contract kan er samen met GroenLinks-PvdA en de VVD op rekenen de grootste te worden in Groningen, Drenthe en Friesland bij de verkiezingen op 22 november. BBB-stemmers in het Noorden stappen massaal over van Caroline van der Plas naar Pieter Omtzigt.
 
Minder dan een op de vijf van deze kiezers weet nog helemaal niet op welke partij ze volgende week gaan stemmen. Onder de Groningers en Drenten die het wel weten, zou Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt zomaar de grootste kunnen worden, met zo’n 16 procent van de stemmen. Veel van de kiezers van NSC stemden bij de afgelopen provinciale verkiezingen in maart nog op BBB. NSC trekt daarnaast ook stemmen weg bij het CDA, bij lokale partijen en een klein deel bij de SP, PvdA, ChristenUnie en VVD.

GroenLinks-PvdA is onder deze groep kiezers de tweede partij met zo’n 14 procent en de VVD zou zo’n 12 procent kunnen halen. De partij van Frans Timmermans haalt zijn kiezers vooral bij mensen die eerder PvdA of GroenLinks stemden maar ook bij oud-kiezers van D66. De VVD heeft in het Noorden een heel trouwe achterban. Het overgrote deel van de mensen die nu op Dilan Yesilgöz willen stemmen, heeft ook de vorige keren VVD gestemd.

Na de drie groten volgen de PVV en BBB op enige afstand. De partij van Wilders heeft ook een vrij trouwe achterban in Groningen en Drenthe. De BBB is ook in deze regio aan het dalen en haalt volgens dit onderzoek nu minder kiezers dan de PVV. Daarna volgen een hele rij kleinere partijen met voorop D66 dan CDA, dan Partij voor de Dieren en SP. Daar weer onder zitten de ChristenUnie, Volt, JA21, FvD, SGP en BVNL.
 
Bron: Dagblad van het Noorden
Gepubliceerd: 18-11-2023